นิยามของ การจัดฟัน
การ
จัดฟัน เป็นกระบวนการแก้ไขความไม่สมดุลที่เกิดขึ้นจากการเรียงตัวของฟัน และการสบฟันที่ผิดปกติให้กลับไปสู่สภาพที่เป็นปกติ ซึ่งโครงสร้างที่ถูกปรับเปลี่ยนรวมทั้งฟันที่ถูกเลื่อนไปจะเกิดจากการใช้แรงที่ละเอียดอ่อนทั้งจากเครื่องมือภายนอกและภายในช่องปากเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการปรับแต่งใหม่ กระดูกที่ล้อม
รากฟันจะเกิดการละลายและเสริมสร้างใหม่ของกระดูกแบบค่อยเป็นค่อยไปและเกิดการเคลื่อนตัวของฟันในอัตราเฉลี่ยประมาณ 1 มิลลิเมตร ต่อ 1 เดือน
ที่มาและสาเหตุของ การจัดฟัน
เนื่องจากการเรียงตัวของฟันแต่ละคนไม่เหมือนกัน ขึ้นกับพันธุกรรมเป็นตัวกำหนดซึ่งมีผลต่อขนาด รูปร่าง และ ความสัมพันธ์ระหว่างขากรรไกรกับปัจจัยอื่นๆ ที่มีผลต่อการเรียงตัวของฟัน ได้แก่ ขนาดของฟันใหญ่หรือเล็ก จำนวนฟันที่มี อาจมีฟันขาดหายไป หรือมีฟันเกิน
นิสัยบางอย่างที่มีผลต่อฟัน เช่น การดูดนิ้ว กัดเล็บ การกลืนโดยเอาลิ้นดุนฟัน การหายใจ ทางปาก การถอนฟันน้ำนมก่อนเวลาที่สมควร
ประโยชน์ของ การจัดฟัน
ช่วยแก้ปัญหาในการบดเคี้ยวอาหาร ช่วยทำให้ใบหน้ามีความสวยงามและแก้ไขความผิดปกติในการทำหน้าที่ของ อวัยวะในช่องปากให้เป็นไปอย่างถูกต้อง เช่น การเรียงฟันที่ไม่ดี อาจส่งผลให้เกิดการปวดของขากรรไกร หรืออาจทำให้เหงือกบาดเจ็บ หรืออาจทำให้เสี่ยงต่อการเกิดฟันผุและเหงือกอักเสบ หรืออาจจำเป็นต้อง
จัดฟันเพื่อการรักษาชนิดอื่นให้ประสบผลสำเร็จมากขึ้น เช่น
การใส่สะพานฟัน การครอบฟัน และการใส่ฟันชนิดถอดได้
จัดฟันมีความสำคัญมากแค่ไหน ทำไมต้องทำ
ผู้ที่มีปัญหาเรื่องฟันเกหลายซี่ ขากรรไกรบนล่างไม่สัมพันธ์กัน จำนวนฟันรวมแล้วต้องการพื้นที่ในขากรรไกรมากกว่าขนาดของขากรรไกร ทำให้ฟันเกซ้อน คุด ที่อาการหนักก็ฟันล่างครอบฟันบนซะเลย ซึ่งปกติฟันบนจะครอบฟันล่าง การรักษาจะยุ่งยากตามปัญหา แต่ทันตแพทย์ก็สามารถแก้ปัญหาได้แต่ละราย ต้องเข้ารับการตรวจจากทันตแพทย์ผู้ชำนาญ ผู้ที่ต้องการเข้ารับการ
จัดฟัน หากฟันได้รับการดูแลตั้งแต่เด็ก เริ่มจากฟันกรามแท้ขึ้น
มาจะดีมาก ถ้ามีปัญหาการสบฟันผิดปกติจะได้แก้ไขทัน และง่ายต่อการรักษาต่อไป
ในเบื้องต้นทันตแพทย์จะขยายขากรรไกรซึ่งเริ่มทำได้ตั้งแต่อายุประมาณ 10 - 11 ปี และใช้ระยะเวลาในการติดเครื่องมือประมาณ 2 - 3 ปี
กรณีผู้เข้ารับการ
จัดฟันอายุ ตั้งแต่ 25 ปีขึ้นไปอาจต้องใส่เครื่องมือนานกว่าปกติ และใส่ retainer (พลาสติกยึดฟันหลังการรักษา) นานกว่าปกติ
อย่างไรก็ตามมักมีคำถามว่ามีการ
จัดฟันที่ไม่เห็นลวดหรือโลหะหรือยางได้หรือไม่ ซึ่งปัจจุบันสามารถทำได้ โดยทันตแพทย์จะใส่เครื่องมือซ่อนไว้ด้านหลังฟัน ทำให้มองไม่เห็นเครื่องมือ ระหว่างการรักษา
การดูแลรักษาฟันเพื่อการจัดฟัน
ก่อน
จัดฟันต้องตรวจสุขภาพช่องปากและฟัน ถ้ามีฟันผุก็ต้อง
อุดฟันก่อน และ
ขูดหินปูนเคลือบฟลูออไรด์และเคลือบร่องฟันที่มีหลุมลึกเพื่อป้องกัน
ฟันผุขณะ
จัดฟัน ใน 2-3 ปี ผู้ที่เข้ารับการ
จัดฟันจะได้รับการ
ขูดหินปูน เคลือบร่องฟันพร้อมเคลือบฟลูออไรด์ทุก 3 - 6 เดือน และทันตแพทย์จะตรวจฟันตลอดว่ามี
ฟันผุเพิ่มขึ้นหรือไม่ ถ้ามีจะได้ทำการรักษาได้ทันที
หลังจัดฟันเสร็จเรียบร้อย ผู้ที่จัดฟันจะต้องมาพบ
ทันตแพทย์ทุก 6 เดือน เพื่อ
ตรวจสุขภาพฟันและใส่ retainer (พลาสติกยึดฟันหลังการรักษา) อย่างเคร่งครัดตามเวลาที่
ทันตแพทย์กำหนด ผู้ที่ไม่ใส่ retainer ตามทันตแพทย์สั่งจะต้องเริ่มต้น
จัดฟันใหม่อีกรอบ